«جشنواره زدگی» چالش بزرگ هنرهای نمایشی در ایران
تاریخ انتشار: ۹ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۰۱۰۴۷
کارگردان اثر منتخب چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از استان اصفهان گفت: هنر جشنواره این است که بتواند آثار تولید شد جشنواره را با حمایت‌های لازم به اجرای عمومی برساند اما متأسفانه این کارکرد در جشنواره‌ها وجود ندارد و رویداد محوری رویکرد آن‌ها شده است.
به گزارش خبرنگار ایمنا، «از ماست که بر ماست»؛ این عنوان تئاتر برگزیده‌ای است که از استان اصفهان به جشنواره تئاتر فجر امسال راه‌یافته و قرار است در این دوره باهنرهای نمایشی سایر استان‌ها و مناطق رقابت کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تئاتر، هنری است که حامیان و هواداران خاص و عام خودش را دارد. خاص از حیث جذابیت و سبک‌کار نمایش و عام از جهت توجه مردم به آثار به‌ویژه تولیدات اجتماعی و کمدی. حضور در جشنواره‌ها به‌ویژه جشنواره تئاتر فجر اما نقطه عطف هنرمندان و فعالان این عرصه است. عرصه‌ای که خلاقیت و جذابیت در آن حرف اول را می‌زند و همین به جلب دیدگاه و نظر مخاطب می‌انجامد.
«هادی کیانی» ازجمله هنرمندانی است که عمری را در عرصه هنرهای نمایشی و تئاتر ایران و اصفهان سپری کرده و حدود ۱۷ سال است که با «گروه نمایش آئینه» همکاری و همراهی دارد.
با این کارگردان تئاتر دربار اثر برگزیده وی در جشنواره امسال تئاتر فجر گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
ایده تولید اثر نمایشی «از ماست که بر ماست» از کجا شکل گرفت؟
ایده اولیه این اثر به‌روز شده، برگرفته از شکل و شمایل قصه‌های کهن ایران‌زمین، ادبیات و فرهنگ‌عامه این سرزمین است.
قصه ازاین‌قرار است که سلطان یا همان پادشاه به درد کرونا مبتلا شده و پس از خوب شدن و به دست آوردن سلامتی، دچار افسردگی پساکرونا شده است و نمی‌خندد. او به وزیر خود سه روز فرصت می‌دهد که او را بخنداند وگرنه وزیر را از دم تیغ سلطان می‌گذراند.
تکاپوی وزیر برای به خنده واداشتن سلطان و اتفاقاتی که در پرتو این قضیه رخ می‌دهند بیشتر زمان این تئاتر را تشکیل می‌دهند و خنده را بر لب مخاطب می‌نشانند. فضای این نمایش کمدی است و بنا است که یک کار میان‌رشته‌ای بین گرافیک و نمایش‌های ایرانی باشد که امیدوارم نتیجه بدهد و با استقبال مردم روبه‌رو شود.
گروه نمایش آئینه شهرستان خمینی‌شهر سال‌های سال است در سبک کمدی فعالیت دارد و تولید و ترویج کارهای شادی‌آور را دنبال می‌کند. این گروه هنری در اصفهان، خمینی‌شهر، نجف‌آباد و سایر شهرها اجراهایی داشته و هر بار جمعیت زیادی از کارها استقبال می‌کردند.
آخرین اجرای این گروه «روده‌درازی‌های یک‌مرده بی‌صاحب» بود که در تالار هنر اصفهان روی صحنه رفت و هر شب، همه صندلی‌ها تکمیل می‌شدند. در سال‌های گذشته نیز در سالن‌های ۸۰۰ نفره، هزارنفره یا بیش از دوهزارنفره و روباز باغ نور اجرا داشتیم و شاهد استقبال خوب مردم بودیم.
چرا کمدی و عنوان «از ماست که بر ماست» را انتخاب کردید؟
نیاز مردم به طنز در قالب نوشتار و کمدی در قالب اجرا، نیاز اساسی جامعه ما شده است. دلیل این استقبال خوب، نیاز مردم به نوع نمایش است که در پرتو آن شاهد لبخند مخاطبان هستیم و خرسند می‌شویم. اما باید بدانیم کمدی و طنز بعد از حکمت تجلی دارد و کمدی پرداز باید اهل عرفان، شناخت و جهان‌بینی باشد تا بتواند، روی افراد جامعه پیرامون خود تأثیر بگذارد.
عنوان «از ماست که بر ماست» بر اساس ضرب‌المثل‌های عامیانه شکل‌گرفته و احتمال اینکه نام این نمایش تغییر کند وجود دارد. اما اکنون در حال رایزنی هستیم تا نام و نشان این اثر را عوض کنیم. هرچند نام جدید هنوز قطعی نشده اما قرار است عنوان «مضحکه بامبول‌بازی» جایگزین نام قبلی شود که باید اشاره‌کنم هنوز چیزی قطعی نشده است.
از گروه نمایش آئینه برای مخاطبان بگویید.
گروه آئینه از دوران جنگ تحمیلی فعالیت داشته و من هفده سال است با این گروه هنری به سرپرستی حسینعلی عمادی همکاری دارم. کارهای مشترک زیادی انجام داده‌ایم اما اینکه بگویم چند اثر نمایشی داشته‌ایم حضور ذهن ندارم. اما به‌جاست اگر اشاره‌کنم با این گروه در جشنواره‌هایی ازجمله نمایش‌های آئینی سنتی در دوره‌های شانزدهم، هجدهم و نوزدهم حضورداشته‌ایم؛ همچنین در جشنواره‌های سی‌ونهم و چهلم فجر نیز فعال بودیم.
در این سال‌ها همواره از رسته کار کمدی خارج نشده‌ایم و مدام مطابق با باب طبع و میل مخاطب کارکرده‌ایم.
شرایط اقتصادی چه تأثیری روی تولید آثار نمایشی شما گذاشته است؟
اینکه وضعیت اقتصادی تأثیر خود را در هنر و به‌ویژه تئاتر گذاشته، بر کسی پوشیده نیست. با همین گروه در دوره سی‌ونهم جشنواره تئاتر فجر با اثر «واگویه‌های یک فشنگ جنون‌زده» که یک کار دفاع مقدسی و طنز بود حضورداشته و اجرا کردیم. همان دوره جایزه بزرگ فجر و تندیس نمایشگاه برگزیده را کسب کردیم.
سال گذشته هم تندیس‌های متعدد جشنواره در بخش‌های نویسندگی، کارگردانی، بازیگری و نمایش برگزیده را با نمایش «روده‌درازی‌های یک‌مرده بی‌صاحب» کسب کردیم. امسال از شرایط جشنواره فجر اطلاعی دقیقی ندارم اما افزایش هزینه‌ها یک موضوع جدی است و اگر مسئولان کمک نکنند، این موضوع بر روی کیفیت آثار تأثیر مستقیم می‌گذارد.
تئاتر امروز دچار چه آسیب‌ها و مشکلاتی است؟ جشنواره تئاتر چطور؟
ابتدا اینکه دبیر جشنواره تأثیر زیادی درروند برگزاری و نحوه اجرای برنامه‌ها دارد. کورش زارعی دبیر کنونی جشنواره تئاتر امسال، از کاربلدها و ارزشی‌های تئاتر است اما باید منتظر بود و تأثیر حضور وی را مشاهده کرد.
این دوره از جشنواره تفاوت‌هایی با دوره‌های قبل دارد ازجمله اینکه امسال نخستین دوره‌ای است که داوران تا دوره بخش بازبینی آثار مشخص‌شده‌اند. همچنین این دوره تفاوت دیگری کرده که برای برخی ناخوشایند است. بخش محیطی جشنواره تئاتر فجر امسال حذف‌شده و این موضوع بحث‌برانگیز شده است. شرط محوری این دوره برای شرکت آثار نمایشی، این است که کارهای تولیدی اجرای قبلی نداشته باشند و اورجینال واصلی باشند.
این موضوع چه تأثیری درروند کار هنرمندان تئاتر دارد؟
این مهم از جهتی مثبت است اما نکات منفی هم دارد. شماری از هنرمندان در طول سال تولیداتی داشته‌اند و ویترین تئاتر کشور را این جشنواره می‌دانند اما حالا از ارائه اثر خود منع شده‌اند. به نظر می‌رسد نگاه دبیر جشنواره تئاتر، شبیه به جشنواره فیلم بوده تا کارهای دست‌اول در این رویداد حضور یابند.
آسیب‌های جشنواره تئاتر فجر از دیدگاه شما چیست؟
این جشنواره ملی و سراسری بیشتر از آنکه نیازمند بودجه باشد، نیاز به سازوکار و سیاست‌گذاری دائمی دارد تا با توجه به تغییر دبیر، تغییراتی را که برشمردم و بخشی از آن‌ها را اشاره کردم، شاهد نباشیم.
اگر سیاست‌گذاری ثابتی در بحث کلان داشته باشیم، این ثبات تأثیر زیادی در کارها و تولیدات هنرمندان و همچنین برنامه‌ریزی بهتر برای فعالیت‌هایشان خواهد داشت. امیدواریم این روند در دولت جدید به یک سازوکار ثابت و دائمی برسد و هنرمندان دچار سردرگمی نباشند.
پیش‌ازاین آثار نمایشی دیگری هم داشته‌اید. کمی از تولیدات سابق خود بگویید.
اثر «روده‌درازی‌های یک‌مرده بی‌صاحب» نمایشی بود که در چهلمین دوره جشنواره تئاتر فجر حضور داشت. «واگویه‌های یک فشنگ جنون‌زده» در دوره سی‌ونهم حضور داشت و اثر هنری «پوتین» در سال‌های دورتر در این جشنواره به نمایش درآمد.
امسال هم در دوره آخر جشنواره کودک و نوجوان همدان با نمایش «آورده‌اند که…» حضور داشتیم و در دو بخش تقدیر شدیم. همچنین سال گذشته در جشنواره تئاتر مریوان، چتر زندگی یزد و جشنواره تئاتر مقاومت شرکت کردیم. در این دوره کرونا همه این فعالیت‌ها در رکود بود اما این گروه به کار خود هرچند با محدودیت‌هایی ادامه داد.
یک اثر نمایشی خوب چه شاخصه‌هایی دارد؟
نوآوری و خلاقیت در شکل اجرا و همچنین نوپایی و جدید بودن اثر تأثیر زیادی در اثر هنری مطلوب دارد. یک اثر خوب درواقع افزودن برگی جدید به تاریخ تئاتر ایران است و این موضوع در نگاه تماشاگر، داوران و دیگر عوامل جشنواره مؤثر است و دیده می‌شود.
از طرف دیگر نیازسنجی مخاطبان اهمیت زیادی دارد. اینکه اجرای نمایش در یک جشنواره آیا در بیرون از جشنواره هم با اقبال عموم مردم روبه‌رو می‌شود یا خیر؟ گاهی پیش‌آمده که اثری جایزه و عنوان هم گرفته اما در اجرای عمومی موفق نبوده است.
من در ابتدای تولید یک اثر به این می‌اندیشم که قرار است این کار را همه ببینند و بپسندند و در مرحله دوم به شرکت دادن اثر در جشنواره می‌اندیشم. متأسفانه با چالش «جشنواره‌زدگی» در کشور روبه‌رو هستیم و گاهی شاهد هستیم این جشنواره‌ها همپوشانی دارند و روزبه‌روز هم تعدادشان بیشتر شده است.
اینکه یک اثر تولیدشده نمایشی قابلیت اجرای عمومی دارد، از دید مردم خوشایند است و آن را در سبد فرهنگی خود قرار می‌دهند، برمی‌گردد به اینکه تولیدکننده و کارگردان اثر چقدر با نیاز جامعه و مردم آشنا است و مردم‌شناسی می‌داند و بر اساس آن اثری را تولید می‌سازد.
اگر این اتفاق رخ دهد، اقتصاد هنر و نمایش در این بخش رونق می‌گیرد و حتی می‌تواند روی پای خود بایستد، اگرچه تئاتر همواره به حمایت نیاز داشته است. این‌یک اتفاق خوب در مسیر تاریخی تئاتر خواهد بود.
در عرصه تئاتر اصفهان این وضعیت به چه شکلی است؟
طنز و کمدی در زمان‌های گذشته جایگاه خاصی در اصفهان داشت و از شبکه‌های تلویزیونی با لهجه شیرین اصفهانی پخش می‌شد. آن زمان کمدی شادی‌آور لهجه‌ای داشتیم که مردم‌پسند بود و برای خانواده‌ها سرگرمی بانشاطی محسوب می‌شد. همان زمان اقتصاد هنر هم مطرح بود و وضعیت بهتری داشت.
امروزه متأسفانه تولیدکنندگان تئاتر کمتر به نیاز جامعه توجه دارند و بیشتر به دنبال کار دلی هستند که این‌یک آسیب در این عرصه هنری است. برخی از این تولیدکنندگان تئاتر هم هستند که انتظار بیشتری از جامعه دارند و گمان می‌کنند این نیاز جامعه است؛ درحالی‌که این‌گونه نیست و تصور آن‌ها اشتباه است.
«تئاتر برای همه» شعار جشنواره فجر سال گذشته بود. اگر همین شعار در عمل اتفاق بیفتد به‌طور حتم تأثیر شگرفی در رونق بخشیدن به این هنر خواهد داشت. نکته مهم این جریان اینکه تئاتری که از نگاه داور یک جشنواره جایزه می‌گیرد، از نگاه مردم نیز پسندیده شده و جایزه مردمی خواهد گرفت.
یکی از بدترین چالش‌های امروز دوران حاضر، نگاه جشنواره‌های متعدد داخلی به تولیدات آنی است. این جشنواره‌زدگی مفرط که دریکی از سوالات قبلی هم به آن اشاره کردم را، از جانب تولیدکنندگان و هم برگزارکنندگان آثار نمایشی شاهد هستیم.
هنر جشنواره این است که آثاری را که تولیدشده بعدازآن با حمایت همان جشنواره به اجرای عمومی برساند. متأسفانه بیشتر جشنواره‌ها این کار را نمی‌کنند و اتفاق خوبی نیز برایشان نمی‌افتد. فقط به دنبال این هستند که یک رویدادی برگزار کنند؛ پس‌ازآن هم اتفاق و جریان خاصی را شاهد نیستیم و این‌یک آسیب جدی در هنر تئاتر است.
مگر یک هنرمند یا کارگردان، چند اثر می‌تواند تولید کند که همه جشنواره‌ها خواستار اثر دست‌اول هستند. این سال‌ها جشنواره‌های زیادی در استان‌های متعدد شاهد هستیم و حتی قرار است در اصفهان هم شاهد رویدادی با عنوان «خندستان» باشیم. یک رویداد کمدی محور به‌عنوان خندستان که کاری جدید است و رویکرد متفاوتی در این عرصه دارد.
کد خبر 614498منبع: ایمنا
کلیدواژه: جشنواره تئاتر جشنواره تئاتر فجر تئاتر تئاتر اصفهان هنرهای نمایشی هنرمندان گفتگو با هنرمندان جشنواره مقاومت جشنواره تئاتر مقاومت هنر تئاتر کمدی هادي كياني چهل و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق ماست که بر ماست جشنواره تئاتر فجر جشنواره ها آثار نمایشی اجرای عمومی سال ها یک اثر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۰۱۰۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
موافق اجرای نمایش در سالن‌های خصوصی نیستم/ اقتصاد تئاتر رضایت‌بخش نیست
داود زارع گاریزی، که این روز‌ها تهیه‌کنندگی نمایش «طلوع خونین» کاری از مسعود طیبی را برعهده دارد در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: طیبی را از حدود ۵ سال پیش و به واسطه حضور در کلاس‌های بازیگری و بیان و بدن او می‌شناسم و از نزدیک با نمایش‌ها و اجراهای وی آشنا شدم. او متنی با عنوان «انتقام سیاوش» داشت که من دوست داشتم آن را روی صحنه ببریم. این متن مدرنیزه شده سیاوش شاهنامه بود و از ویژگی‌های جالبی برخوردار بود که با ایرادات مرکز هنرهای نمایشی عنوان اثر به «طلوع خونین» تغییر کرد.
وی درباره میزان موفقیت این اثر در اجرا تشریح کرد: گروه اجرایی نمایش «طلوع خونین» با اعتقاد بر اینکه باید چراغ تئاتر روشن نگه داشته شود برای اجرای این اثر زحمات زیادی کشیدند و بازیگران چیزی حدود ۱۰ماه به تمرین اثر پرداختند ولی با توجه به شرایط جامعه، تئاتر ما آنچنان که باید حمایت نشد. من از شرایط جامعه ناراضی هستم و با اینکه تولید، تبلیغات و اجرای یک اثر نمایشی هزینه‌های بسیار گزافی دارد، اما هیچ ارگانی از تولید تئاتر حمایت نمی‌کند و جامعه هنری هم پشتیبان و حامی یکدیگر نیستند. این شرایط به گونه‌ای است که حتی وقتی از بازیگرانی که به واسطه تئاتر به جایگاه و نامی رسیده‌اند، دعوت می‌کنیم برای دیدن اثر به سالن‌های نمایشی نمی‌آیند.
این تهیه کننده تئاتر ادامه داد: علی‌رغم اینکه عاشق تئاتر هستم و دوست دارم به عنوان تهیه‌کننده از نمایش و فعالیت جوانان حمایت کنم، اما دلم پر از درد است و نمی‌دانم نمایش بعدی را تولید کنم یا نه؟ تا کی می‌توان ادامه داد و در بحث فروش متحمل ضرر و زیان شد؟
وی درباره کمک ارگان‌های دولتی بیان کرد: هر ارگان دولتی یک واحد فرهنگی دارد و طبیعتا برای خانواده‌های کارمندان و نیرو‌های خود یک بسته فرهنگی دارند و می‌توانند از تخفیف‌های نمایش‌ها بهره‌مند شوند و از طریق آوردن خانواده‌های هنردوست به سالن‌ها از تئاتر حمایت کنند.
زارع گاریزی درباره اجرای نمایش «طلوع خونین» در تماشاخانه ایرانشهر اظهار کرد: ۲۰درصد از فروش یک اثر نمایشی مختص سالن است، که نسبت به سالن‌های خصوصی که ۴۰ تا ۵۰درصد از فروش نمایش را طلب می‌کنند، بسیار شرایط مساعدتری دارند. همچنین نوع سالن و امکانات فضای نمایش و موقعیت جغرافیایی و دسترسی آن برای مخاطب اهمیت زیادی دارد. من موافق اجرای نمایش در سالن‌های خصوصی نیستم، چون هزینه‌های گزافی از گروه‌های نمایشی گرفته می‌شود. اما تماشاخانه ایرانشهر یکی از سالن‌های خوب دولتی با امکانات و دیسیپلین خوبی است و من از اجرای نمایش در این سالن راضی هستم. دراین تماشاخانه از نمایش «طلوع خونین» هم به لحاظ تبلیغاتی و هم از نظر احترام به گروه اجرایی و مخاطب حمایت خوبی شد و امکان بسیار خوبی برای گروه نمایش مهیا شد.
وی ادامه داد: مرحوم آتیلا پسیانی قبل از فوت خود اشاره کرد که از تئاتر باید حمایت شود و هنرمندان نباید از تئاتر فاصله بگیرند، اما متاسفانه برخی هنرمندان وقتی وارد عرصه تئاتر می‌شوند، دستمزد‌های نجومی می‌گیرند و چون اقتصاد تئاتر رضایت‌بخش نیست هزینه مضاعفی برای تهیه کننده اثر و کم شدن رغبت برای تولید از حمایت تئاتر می‌شود.
این تهیه کننده تئاتر «طلوع خونین» گفت: در این اجرا علیرضا جلالی‌تبار، هیچ بحثی نسبت به میزان دستمزد با ما نکرد. او تئاتر را دوست دارد و فردی بسیار حرفه‌ای و باشخصیت است و فقط به تئاتر و اجرا فکر می‌کند و من از نحوه برخوردش نکات زیادی را آموخته‌ام.
وی در پایان اظهار کرد: ما می‌توانستیم در کار فروش بهتری داشته باشیم، ولی تبلیغات هزینه گزافی دارد و گروه «طلوع خونین» بیش از ۱۵۰میلیون صرف طراحی و ساخت اقلام تبلیغاتی کرده در حالی که فروش نمایش تا الان ۱۶۰میلیون تومان به رسیده است. جدای از این هزینه دستمزد بازیگران و عوامل و طراحی‌ها و ... چیزی حدود ۶۵۰میلیون هزینه داشت. با اینکه از گروه نمایشی‌ام بسیار راضی هستم و افراد کارشان را به نحو احسن انجام داده‌اند، اما این میزان فروش در مقابل این حجم تلاش برای من دلشکستگی ایجاد کرد. از تئاتر ما حمایت نشد تا گروه نمایشی دیده شوند.
نمایش طلوع خونین تا اواخر هفته آینده، هر شب ساعت ۲۱:۰۰ در سالن استاد ناظرزاده کرمانی روی صحنه است.
انتهای پیام/
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است